25 Apr VAARUREN & STROOMVOORRAAD

De meeste watersporters hebben geen ervaring met elektrisch varen. Natuurlijk is elektrisch rijden en varen omgeven door persoonlijke voorkeuren, maar elektrisch heeft ook rationele kanten. En daar horen getallen bij. Een motorvermogen van twee kilowatt, wat vind je daarvan? Het klinkt naar weinig. Om wat ervaring op te bouwen beginnen we met een voorbeeld, een elektrisch varende sloep. Met aan boord een flinke set accu’s.

De stroomvoorraad in accu’s wordt vaak uitgedrukt in ampère-uren. Een 12-volts accu van bijvoorbeeld negentig ampère-uur, dat zegt veel booteigenaren wel iets. Op zo’n accu kunnen heel wat lampjes urenlang branden voordat hij leeg is. Bij elektrisch varen wordt de voorraad anders uitgedrukt, niet in ampère-uren, maar in kilowatturen (kWh). Hierbij worden drie belangrijke factoren met elkaar vermenigvuldigd: stroom, spanning en tijd. De energievoorraad van de eerdergenoemde 12-Volts accu van negentig ampère-uur, staat gelijk aan een voorraad van ongeveer één kilowattuur.

Wil je elektrisch sloepvaren, is een voorraad van één kilowattuur dan veel? Behalve van de afmetingen van het schip, hangt dit ook af van de rompvorm en je vaargedrag. Weet je de ‘gashendel’ te beheersen, dan haal je meer energie uit de accu dan wanneer het gas erop gaat. Langzaam ontladen vergroot dus je actieradius. Behalve van de stroomvoorraad, is ook het stroomverbruik van de elektromotor van grote invloed op de beschikbare vaartijd. Dit stroomverbruik heeft rechtstreeks invloed op het motorvermogen. Ben je de pk’s van verbrandingsmotoren gewend, dan zul je waarschijnlijk moeten wennen aan de lage motorvermogens die bij elektrisch varen gehanteerd worden. Zo kan een benut motorvermogen van slechts één kilowatt op een slanke zes meter lange sloep al genoeg zijn voor voldoende kruissnelheid. En is de sloep wat minder slank, dan is een gemiddeld vermogen van anderhalf tot twee kilowatt vaak voldoende. Om af en toe wel even flink gas te kunnen geven zonder dat de motor meteen op z’n tenen loopt, wordt dan bijvoorbeeld een motorvermogen van vier kilowatt geïnstalleerd. Het klinkt naar weinig, maar in veel gevallen kan het.

Is het ingebouwde motorvermogen bepaald, dan moet er worden nagedacht over de mee te nemen stroomvoorraad. De voorraad die je meeneemt, hangt uiteraard af van het aantal vaaruren tussen de laadmomenten, bijvoorbeeld vier uur. Bij een gemiddeld afgenomen vermogen van anderhalve kilowatt verbruik je dan 1,5 kilowatt x 4 uur = 6 kilowattuur. Dit is de hoeveelheid energie die je volgens het eenvoudige rekensommetje nodig hebt. Om de accu’s niet volledig leeg te hoeven trekken, wordt in de praktijk meer stroomvoorraad ingebouwd dan de kille rekensom ons voorschrijft. Hoe diep je een accu mag ontladen, hangt af van het type accu. Voor het beschikbaar hebben van de genoemde hoeveelheid energie zou bijvoorbeeld een vrij diep te ontladen lood carbon accupakket kunnen worden ingebouwd met een (bruto) capaciteit van acht kilowattuur, ongeveer evenveel energie als in acht van de in het begin genoemde accu’s.

Wil je een groter aantal vaaruren en/of is het stroomverbruik van je voortstuwing groter dan in het bovengenoemde voorbeeld, dan neem je meer stroomvoorraad mee aan boord. Uiteraard heeft dit een grens. Bij een toenemende scheepslengte en/of de wens voor zo min mogelijk verplichte walstroom-momenten, wordt dan uitgekeken naar de inzet van extra energiebronnen, bijvoorbeeld een generatorset.